Electronic Stability Control (ESC) to jedyny w swoim rodzaju system kontroli zapobiegający obróceniu się samochodu podczas jazdy, ściąganiu auta w bok lub jego dachowaniu.
Według statystyk, co najmniej 40 proc. śmiertelnych wypadków drogowych spowodowanych jest wpadaniem pojazdów w poślizg. Jednak badania wykazują, że system ESC mógłby obniżyć ogólną liczbę wypadków związanych z poślizgiem auta nawet o 80 proc.
Większość wypadków związanych z utratą kontroli nad pojazdem ma miejsce wtedy, gdy w trakcie jazdy następuje utrata przyczepności, jak podczas jazdy w warunkach nadsterowności lub podsterowności albo z prędkością niedostosowaną do warunków na drodze.
ESC wykrywa moment, w którym pojazd zaczyna się przechylać, niebezpiecznie obracać lub gdy opony tracą przyczepność. Wtedy system natychmiast redukuje obroty silnika uruchamiając jeden z hamulców kół w taki sposób, aby kontrola nad pojazdem została zachowana.
Jeżeli auto wyprodukowano w roku 2000 lub później, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że ESC jest na wyposażeniu pojazdu. Kierowcy mogą nawet nie zdawać sobie sprawy z faktu, iż auto posiada ten system, który bywa określany różnymi nazwami w zależności od producenta samochodu.
Czujniki zbierają i przesyłają dane o sytuacji pojazdu na drodze do jednego z komputerów pokładowych pojazdu. Gdy komputer stwierdzi utratę kontroli, wtedy za pośrednictwem systemu sterowania silnikiem dokonuje natychmiastowej redukcji obrotów jednostki, a następnie uruchamia odpowiedni hamulec koła w proporcji właściwej do zachowania kontroli nad pojazdem.
System bezpieczeństwa na miarę XXI wieku
Liczne badania wykazały wysoką skuteczność systemu ESC w zapobieganiu utraty kontroli nad pojazdem, a tym samym, obniżaniu liczby śmiertelnych wypadków drogowych. Ostatnie analizy Uniwersytetu w Kolonii dowiodły, że gdyby wszystkie samochody osobowe wyposażone były w system ESC, to można by uratować 4000 istnień ludzkich, unikając 100 000 wypadków drogowych. Co więcej, Mercedes twierdzi, że wskutek instalowania ESC na wyposażeniu standardowym swoich modeli, odnotowano 29-cio proc. spadek liczby wypadków z udziałem jednego pojazdu i 15-sto proc. spadek ogólnej liczby wypadków samochodowych.
Pojazdy z systemem ESC obniżają o połowę zagrożenie wypadkiem śmiertelnym na skutek utraty kontroli oraz zmniejszają niebezpieczeństwo dachowania o 80 proc. Nieprzypadkowo eksperci branży motoryzacyjnej określają ESC jako milowy krok w technologiach związanych z poprawą bezpieczeństwa.
Ze względu na znaczącą redukcję ilości wypadków drogowych oraz zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych w USA, Kanadzie i Australii wprowadzono regulacje prawne, na podstawie których wszystkie nowe modele samochodów osobowych muszą być obowiązkowo wyposażone w system ESC. Natomiast Unia Europejska zaproponowała etapowe wdrożenie obowiązkowego montażu ESC od 2012 roku tak, aby do 2014 wszystkie nowe auta osobowe i dostawcze zjeżdżające z taśm produkcyjnych posiadały już ESC.
Na podstawie szacunkowych danych zebranych ze stacji diagnostycznych można określić, że 60 proc. wszystkich pojazdów osobowych ma od czterech do 12 lat. Tak więc wiele aut 10-letnich posiada już ESC, prawie jedna trzecia samochodów wyprodukowanych w 2005 roku jest w niego wyposażona, zaś odsetek z systemem ESC wśród modeli z 2007 r. to ponad połowa ogólnej ich liczby. Nie tylko dla profesjonalistów z branży motoryzacyjnej, ale również dla kierowców informacja o tym, czy dany pojazd ma na wyposażeniu ESC wiedzą istotną. Dlaczego? Przynajmniej z dwóch ważnych powodów:
- Skuteczność ESC jest ograniczona przyczepnością opon i ogólną sprawnością układu zawieszenia pojazdu. Jeżeli opony nie trzymają się drogi, to auto jedzie jak po lodzie. Dlatego bardzo istotnym jest, by pojazd był wyposażony w dobre, niezużyte opony oraz sprawne elementy zawieszenia.
- Aby części zamienne (takie jak amortyzatory czy sprężyny) mogły dobrze spełniać zadania, muszą być należycie dobrane. Niektóre części (w szczególności tanie, o niskiej jakości) nie mają odpowiednich właściwości. Takie produkty będą pogarszać sprawność działania ESC i mogą powodować uruchomienie hamulców mimo woli kierowcy.
Podobnie jak wszystkie inne pojazdy, również te wyposażone w system ESC wymagają okresowej wymiany klocków hamulcowych, amortyzatorów i sprężyn, opon oraz innych części podlegających zużyciu. Należy się upewnić, że montowane części zamienne zagwarantują przywrócenie pierwotnych właściwości związanych z kontrolą pojazdu i jego prowadzeniem, co jest warunkiem podstawowym dla dalszego, sprawnego działania systemu ESC. I nawet w sytuacji wyposażenia auta w system, zatrzymywanie bądź manewrowanie będzie wciąż uzależnione od dobrej przyczepności opon, która w wielkim stopniu zależy od prawidłowo funkcjonujących amortyzatorów i sprężyn. A zastosowanie zużytych amortyzatorów lub produktów o niskiej jakości niezgodnych ze specyfikacjami producenta pojazdu może dodatkowo obniżyć możliwości ESC.
Czym ESC różni się od ABS i systemu kontroli trakcji (ASR)?
ABS przeciwdziała poślizgowi i ściąganiu auta z linii prostej, kontrola trakcji zapobiega poślizgowi koła, lecz tylko ESC ogranicza tendencję do wpadania pojazdu w poślizg podczas wykonywania gwałtownych manewrów skrętu.
-
ABS (Anti-lock braking system) nie dopuszcza do blokowania kół podczas silnego hamowania i eliminuje ich poślizg podczas tego manewru. Pomaga utrzymać przyczepność i wpływa na ogólną poprawę prowadzenia pojazdu.
-
System kontroli trakcji został zaprojektowany, aby wyeliminować poślizg kół podczas przyśpieszania, co zdarza się na mokrej lub pokrytej lodem nawierzchni. Generalnie pomaga on zachować przyczepność podczas zwiększania prędkości.
-
ESC jest zaprojektowany, aby przeciwdziałać właściwościom nadsterowności i podsterowności pojazdu. W sytuacji, w której auto przemieszcza się w kierunku innym, aniżeli zamierzony przez kierowcę, system równocześnie wykorzystuje funkcje ABS’u, kontroli trakcji, układu kontroli momentu obrotowego oraz czujnika prędkości obrotowej samochodu wokół osi pionowej. Ten system, łącząc w sobie zalety wielu układów, chroni ludzkie życie.
ESC, bazując na czujnikach wykorzystywanych przez ABS oraz system kontroli trakcji, otrzymuje dodatkowe sygnały z czujnika prędkości obrotowej wokół osi pionowej, a w niektórych przypadkach z czujnika kąta skręcenia kierownicy. Jest to system komputerowy, w którym znana jest szybkość obrotowa każdego koła, zamierzone obroty silnika, kąt przechylenia i obrócenia pojazdu względem jego osi, zamierzony kierunek jazdy oraz moment utraty przyczepności przez każdą oponę.
System ESC jest zdolny do przyjmowania większej liczby roboczych sygnałów wejściowych oraz do wykonania tylu korekcji prowadzenia pojazdu, ile żaden człowiek nigdy nie byłby w stanie wykonać. Wspólne działanie systemów ESC, ABS oraz kontroli trakcji polega na sterowaniu pojazdem poprzez modulowanie działania hamulców na poszczególnych kołach z zachowaniem precyzyjnie określonych proporcji. W przeciwieństwie do innych rozwiązań, ESC umożliwia regulowanie mocy (obrotów silnika).
Dlaczego do pojazdów posiadających ESP należy wybierać amortyzatory KYB?
-
Amortyzatory tracą swą skuteczność działania po przebiegu około 80 000 km (50 000 mil).
-
Produkty niskiej jakości dostępne na rynku wtórnym różnią się konstrukcją i sposobem działania od amortyzatorów oryginalnej jakości. Ta różnica w osiągach oraz skuteczności działania ma bezpośredni wpływ na stopień zużycia mechanicznego innych części, takich jak hamulce czy opony.
-
Wskutek przebiegu pojazdu oryginalne części zamienne podlegają (normalnemu) zużyciu mechanicznemu. Amortyzatory KYB są zaprojektowane w taki sposób, aby przywracać oryginalnie zaprojektowane, pierwotne właściwości robocze systemu ESC.